در صنایع شیمیایی، مقاومت خوب این مواد در برابر اسیدها و سایر مواد خورنده بسیار مورد توجه میباشد. در صنایع هوا- فضا مقاومت این مواد در برابر حرارت اهمیت دارد و در صنایع الكترونیك و ارتباطات بهعلت خواص نوری و الكتریكی خوبی كه دارند، از اجزای مهم محسوب میشوند. امروزه سرامیكها در قسمتهای مختلف صنایع اتومبیلسازی نیز روزبهروز كاربرد بیشتری مییابند؛ چه در سیستم ترمزها و چه در موتورها و سایر اجزاء.
روند كلی تكامل بشر در زمینه كاربرد مواد، اینگونه بوده است كه انسانها همواره سعی كردهاند مواد اطراف خود و خواص آنها را بهخوبی شناسایی كنند و سپس بر اساس نیازهای خود، مناسبترین آنها را انتخاب كنند. این روند جستجو و انتخاب از دیرباز وجود داشته و هماكنون هم جزء یكی از اركان اساسی مهندسی مواد میباشد.
با گذشت زمان و به خصوص با وقوع جنگهای جهانی در قرن بیستم، نیازهای بشر از آنچه كه مواد موجود میتوانستند در اختیار او قرار دهند فراتر رفت. بنابراین نیازهای جدید صرفاً با استفاده از مواد موجود، قابل رفع نبود. در نتیجه این احساس در بشر بهوجود آمد كه لازم است خود را از قید مواد موجود رها سازد و با ایجاد تغییر در ساختار آنها، عملكردهایی فراتر از خواص موجود را از آنها بخواهد. از این رو دانشمندان و مهندسین مواد بر آن شدند كه با دانش رشد یابندة خود در حوزة مواد، آنها را تغییر داده و خصوصیات مورد نیاز خود را در آنها ایجاد نمایند و یا اینكه از ابتدا مادهای را خلق كنند كه قبل از آن وجود نداشته است. با این رویكرد جدید، عصر مواد پیشرفته آغاز شد.
بازار بزرگ سرامیكهای پیشرفته در جهان عامل دیگری است كه ما را به سمت سرامیكهای پیشرفته سوق می-دهد. از بازار 200 میلیارد دلاری سرامیكها در جهان حدود یك سوم آن یعنی 63 میلیارد دلار آن مربوط به سرامیكهای پیشرفته است.
تقریباً میتوانیم بگوییم كه ما در سرامیكهای سنتی تمام توان خود را بهكار گرفتهایم. در صورتیكه در بازار سرامیكهای پیشرفته اصلاً حضوری نداشته ایم. این در حالی است كه برای این بازار رشد 6 تا 7 درصدی نیز متصور است. ما میتوانیم در این صنعت نیز مانند سرامیكهای سنتی به سطح خوبی برسیم. تصور اینكه سرمایه-گذاری در بخش سنتی اجباراً ما را به سمت سرامیكهای پیشرفته سوق میدهد تصور كاملاً غلطی است؛ چون این دو ماهیتاً با هم فرق دارند و از نظر سطح فناوری، دانش فنی و موارد كاربرد، اختلاف زیادی با هم دارند. پس این برداشت كه ما با توجه به سرامیكهای سنتی به مرور زمان به سرامیكهای پیشرفته دست مییابیم درست نیست.
فارغ از تمام مباحث فوق، نگرش ما به مسائل جهانی و پدیدة جهانی شدن نیز راهبرد ما را در دستیابی به فناوریهای مختلف تحتتاثیر قرار میدهد. طبیعتاً استراتژی ما در رویكرد به فناوری سرامیك نیز متاثر از این نگرش خواهد بود. اگر ما در پدیدة جهانی شدن بخواهیم تابع و پیرو دیگر قدرتها باشیم، صنعت سرامیك ما در حد سرامیكهای سنتی و دارای ارزش افزودة پایین باقی خواهد ماند. چون آنها این طور میخواهند. ولی اگر در این حوزه مانند حوزههای دیگری مثل نانوفناوری پیشرفت كنیم، دستیابی به فناوری سرامیكهای پیشرفته، امری حیاتی خواهد بود.
در صنایع شیمیایی، مقاومت خوب این مواد در برابر اسیدها و سایر مواد خورنده بسیار مورد توجه میباشد. در صنایع هوا-فضا مقاومت این مواد در برابر حرارت اهمیت دارد و در صنایع الكترونیك و ارتباطات بهعلت خواص نوری و الكتریكی خوبی كه دارند، از اجزای مهم محسوب میشوند. امروزه سرامیكها در قسمتهای مختلف صنایع اتومبیلسازی نیز روزبهروز كاربرد بیشتری مییابند؛ چه در سیستم ترمزها و چه در موتورها و سایر اجزاء.
در 60 سال اخیر در مورد 25 گروه مختلف از سرامیكهای پیشرفته، تحقیقات وسیعی صورت گرفته و بسیاری از آنها به تولید رسیدهاند. در سالهای اخیر، شكوفایی و گسترش صنایع الكترونیك و همچنین كاربرد وسیع سرامیكهای پیشرفته در صنایع مربوط به فناوری پزشكی و اتومبیلسازی، موجب رشد چشمگیر بازار سرامیكهای پیشرفته شده است.
– بهعنوان مثال دریچه مصنوعی قلب كه نوعی سرامیك پیشرفته است، وزنی حدود 1 تا 2 گرم دارد كه قیمت آن حدود 4 هزار دلار میباشد و ارزش افزوده عجیبی دارد كه تولید آن محدود به آمریكا و ژاپن است.
– استفاده از سرامیكها در جایگزینی استخوانها بهعلت سبكی وزن در مقایسه با پلاتین، سازگاری بیشتر با بافت-های بدن، عدم نیاز به جراحی مجدد و غیره سبب شده است كه در حوزه پزشكی به استفاده از سرامیكهای پیشرفته توجه شود.
– در زمینههای نظامی نیز سرامیكهای پیشرفته كاربرد فراوان دارند. سادهترین كاربردهای آن ساخت زره ضد گلوله و در تانكها و زیر بالگردها بهعنوان محافظ در مقابل گلوله میباشد.
– در ابزار برش، امروزه بهدلیل استحكام بسیار بالا، سایش فوقالعاده كم و عمر بسیار زیاد، از این مواد سرامیكی در صنعت، استفاده فراوانی میشود. همچنین مواد سرامیكی جایگزینی برای قلمتراشهای فولاد آلیاژی میباشند و عمده تولید آنها در اروپا است.